ភ្នំពេញ៖ គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គបានអំពាវនាវដល់អ្នកនេសាទ និងប្រជាជនដែលរស់នៅក្បែរបឹងទន្លេសាបជួយថែរក្សាព្រៃលិចទឹក និងមច្ឆជាតិ ដោយជៀសវាងនូវរាល់សកម្មភាពដែលអាចបង្កការប៉ះពាល់ដើម្បីការពារផលស្តុកត្រី និងរក្សាសុខុមាលភាពបឹងទន្លេសាប និងទន្លេមេគង្គ។
គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គបានថ្លែងអំពាវនាវនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីបានសិក្សាឃើញថា មានការគំរាមកំហែងជាបន្តបន្ទាប់ ពីកត្តាធម្មជាតិ និងដោយកត្តាមនុស្សបានធ្វើឱ្យព្រៃលេចទឹកបាត់បង់ទម្រង់ដើម។ ហើយរយៈពេលចុងក្រោយនេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ កង្វះទឹកភ្លៀង ដោយសារបាតុភូត El Niño និងការបើកដំណើការទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ បានរួមចំណែកធ្វើឱ្យកម្រិតកម្ពស់ទឹកនៅបឹងទន្លេសាបធ្លាក់ចុះទាប។
ក្រុមកាងារនេះគម្រោងនេះបានឲ្យដឹងបន្តថា កម្រិតកម្ពស់ទឹកទាប និងភាពរាំងស្ងួត ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បានធ្វើឱ្យស្ថានភាពកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ ជាពិសេស អ្វីដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះ គឺអាកាសធាតុកើនកម្តៅ និងគ្រោះរាំងស្ងួតបានបង្កជាភ្លើងឆេះព្រៃលិចទឹក ខណៈដែលអគ្គីភ័យខ្លះបង្កឡើងដោយធម្មជាតិ ដូចជារន្ទះបាញ់ជាដើម ប៉ុន្តែក៏មានការបង្កអគ្គិភ័យឡើងដោយមនុស្សផងដែរ។ ហើយភ្លើងឆេះព្រៃមួយចំនួនបានកើតឡើងដោយចៃដន្យ ដោយមនុស្សដុតស្មៅ ឬមែកឈើងាប់ៗបង្កើតជាផ្សែងដើម្បីយកឃ្មុំ។ ភ្លើងឆេះព្រៃខ្លះទៀតបានបង្កឡើងដោយសារការបោះចោលកន្ទុយបារីលើស្លឹកស្ងួត ឬស្មៅ ឬមិនបានពន្លត់ភ្លើងឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ក្រោយពីចម្អិនអាហាររួចហើយ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាភ្លើងឆេះនេះ មានព្រៃខ្លះត្រូវបានគេកាប់រំលំ ឈូសឆាយរួចដុតចោល ដើម្បីយកដីធ្វើជាដីស្រែចម្ការ។ ហើយក្នុងនោះក៏មានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិផងដែរ។
កត្តាទាំងអស់នេះបានបង្ហាញថា ទាំងធម្មជាតិ និងមនុស្ស បានរួមចំណែកដល់ការបាត់បង់ព្រៃលិចទឹកដែលជាជម្រក និងសម្រាប់ពងកូនដ៏សំខាន់របស់ត្រី។ លើសពីនេះការនេសាទហួសកម្រិត និងការបំផ្លិចបំផ្លាញផ្សេងៗ ក៏បានបង្កើតការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ដល់បរិមាណត្រីនៅបឹងទន្លេសាប។ បឹងទន្លេសាប គឺជាបេះដូងនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាបឹងទឹកសាបធំជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងជាតំបន់ដីសើមមួយ ដែលមានផលិតភាព និងជីវៈចម្រុះច្រើនបំផុតនៅលើពិភពលោក ៕