ខេត្តមណ្ឌលគិរី ៖ តំបន់ព្រៃទេសភាព ខ្ពង់រាបភាគខាងកើតជាប្រភេទ ព្រៃរបោះ ស្ថិតនៅភាគខាងជើង និងភាគ ខាងឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា ចាប់ពីខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី។ តំបន់នេះជាតំបន់មួយស្ថិតនៅក្នុងចំណោម តំបន់អេកូឡូស៊ី ដែលមានតម្លៃជីវៈចម្រុះខ្ពស់ចំនួន៨ សម្រាប់កម្មវិធីអភិរក្សអាទិភាពក្នុងតំបន់មេគង្គ។ ក្រសួងបរិស្ថាននិងអង្គការដៃគូ បានខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សតំបន់នេះ ឱ្យបានគង់វង្សដើម្បីរក្សាធនធានព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងជីវៈ ចម្រុះ ដែលមានតាមដងទន្លេមេគង្គ ព្រមទាំងអូរបឹងបួរក្នុងតំបន់ ព្រៃ ទេសភាព ខ្ពង់រាបភាគខាងកើតឱ្យកាន់តែសម្បូរបែប មុននឹង ឈានទៅបង្កើត ជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍នាពេលអនាគត។
តាមរយៈខ្សែវីដេអូ ដែលថតដោយជនបរទេស និងការស្រាវស្រាវរបស់អង្គការ WWF បានបង្ហា ញ ថា កាលពីប្រមាណជាង៥០ឆ្នាំមុនប្រភេទសត្វតិណាសីធំៗ ដូចជា គោព្រៃ ដំរីអាស៊ី និងរមាំ ង ក៏ដូចជាប្រភេទសត្វមំសាសីរួមមាន ខ្លាធំ និងខ្លារខិន មាន ចំនួន យ៉ាង ច្រើ នរស់នៅក្នុ ង តំ ប ន់ ព្រៃរបោះភាគខាងជើង និងភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា ដែល អ្នក វិទ្យាសាស្ត្របានប្រៀប ធៀ បតំបន់អេកូឡូស៊ីនេះទៅនឹងតំបន់ព្រៃធម្មជាតិនៃ ប្រទេស អាហ្រ្វិក ខាងកើត។ យ៉ាងណា មិ ញ ការបាត់បង់ទីជម្រក និង ការបាញ់ខុសច្បាប់បានធ្វើ ឱ្យចំនួនសត្វព្រៃ និងធនធានជីវៈ ច ម្រុះ ធ្លាក់ចុះ។ បច្ចុប្បន្នសម្រាប់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេហ៍ តំបន់ ធនធានព្រៃរបោះដែលនៅសេស ស ល់ ក្នុងសភាពតភ្ជាប់គ្នាតាន់តាប់ល្អធំជាងគេ គឺស្ថិតនៅ ភាគឦសាននៃប្រទេសកម្ពុជា ហើយ ដែលត្រូវបានគេផ្តល់ឈ្មោះថាជា តំបន់ព្រៃទេសភាព ខ្ពង់រាបភាគខាងកើត។តំបន់នេះជាតំបន់ មួយស្ថិតក្នុងចំណោមតំបន់អេកូឡូស៊ី ដែលមាន តម្លៃ ជីវៈចម្រុះខ្ពស់ចំនួន៨ សម្រាប់កម្មវិធីអភិ រក្សអាទិភាពក្នុងតំបន់មេគង្គរបស់អង្គការ WWF។ តំបន់ព្រៃទេសភាពខ្ពង់រាបភាគខាងកើតក៏ ត្រូ វបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រអន្តរជាតិចាត់ បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីសកលនៃតំបន់អេកូឡូស៊ីដែ ល មានជីវៈចម្រុះខ្ពស់ជាសកលចំនួន២០០ តំបន់ សម្រាប់ការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិជាសកលដែល ត្រូ វ បា នទទួលស្គាល់អនុវត្តន៍ ដោយ អង្គការWWF និងបណ្តាអង្គការធំៗផ្សេងៗទៀតលើសកលលោក។
អស់រយៈកាលជាងពីរទសវត្សរ៍ហើយ ដែលអង្គការ WWF បាន និងកំពុងធ្វើសហ កា រ ជា មួ យរា ជ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយ ក្រសួង បរិស្ថាន និ ងបណ្តា ដៃគូដទៃផ្សេងៗទៀតដើម្បីគ្រប់គ្រង និងថែរក្សាធនធានជីវៈចម្រុះ ដ៏ សម្បូរបែប នៅ ក្នុ ង ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំព្រេច និងដែនជម្រកសត្វព្រៃស្រែពកលើផ្ទៃ ដី សរុប ប្រមា ណ ៦ ០ ០ ០ គី ឡូ ម៉ែ ត្រ ការ៉េ ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី នៃ ប្រទេសកម្ពុជា។ ដែន ជម្រក សត្វ ព្រៃ ទាំងពីរនេះជាតំបន់ការពារធម្មជាតិចំនួ នពីរ ដែលស្ថិត ក្នុងចំណោមតំបន់ការពា រផ្សេង ទៀត នៃ តំបន់ព្រៃទេសភាពខ្ពង់រាបភាគខាងកើត ដោយ គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីសរុបចំនួន២៧,៤៦០គី ឡូម៉ែ ត្រការ៉េ ក្នុងខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី និង ខេត្ដក្រចេះ។ ដែនជម្រ កសត្វព្រៃទាំ ងពី រ នេះជាទី ជ ម្រ ករបស់សត្វដែលកំពុងទទួលរ ងការ គម្រាម កំ ហែ ងជាសកលជាច្រើនប្រភេទ រាប់ បញ្ចូល ទាំ ង ប្រ ភេ ទរងគ្រោះថ្នាក់ជិតផុតពូជ រួមមាន ដូច ជា ស ត្វ ទន្សោង(Bos javanicus) ស ត្វដំ រីអា ស៊ី (Elephas maximus) សត្វក្រពើភ្នំ (Crocodylus siamensis ) ដែល ជាចំនួន នៅសេ ស សល់ ចុ ង ក្រោ យនៅក្នុងប្រទេស សត្វ ខ្លារខិន (Panthera pardus delacouri ) ដែល ជាចំនួននៅ សេស ស ល់ ចុ ង ក្រោយសម្រាប់ តំបន់ ឥណ្ឌូចិន និងពពួក ស ត្វ ស្លាប ដូចជាសត្វត្រយង សត្វត្មាត និង ស ត្វ ក្ងោ កបៃតង ព្រម ទាំងសត្វ ព្រៃសំ ខា ន់ ៗ ផ្សេ ង ទៀ ត រាប់បញ្ចូលទាំងសត្វរមាំង សត្វខ្ទីង សត្វឈ្លូ ស សត្វប្រើស និងពពួកពានរផងដែរ។ មិន តែ ប៉ុណ្ណោះ ដែន ជម្រកសត្វ ព្រៃទាំ ងពី រ នេះ មា ន តួ នា ទីយ៉ាង សំខាន់ក្នុងកា រផ្គត់ផ្គង់ នូវ ប្រភ ព ធ ន ធា នកសិកម្ម និង អនុផលព្រៃឈើដល់ប្រជាជន សហ គមន៍ មូលដ្ឋានចំនួ នប្រមាណ ជាង ៣ ០ , ០ ០ ០នាក់ដែលកំពុងរស់នៅជុំវិញនិងក្បែរ តំបន់ អភិរក្សទាំងពីរ។
បើទោះបីនៅទីនោះមិនទាន់មានការរៀបចំឱ្យក្លាយជាកន្លែងទេសចរណ៍នៅឡើយក្តី ប៉ុន្ដែជា ទិ ស ដៅ ក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការដៃគូបានសម្លឹងឃើញសក្តានុពលជាច្រើ ន នៅ ក្នុង តំ ប ន់ការ ពា រធម្មជាតិដ៏ធំនេះ។
